سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
معرفی استاندارد
ایزو 22000 یک استاندارد بینالمللی برای سیستمهای مدیریت ایمنی مواد غذایی (FSMS) است. این استاندارد توسط سازمان بینالمللی استانداردسازی (ISO) تدوین شده و الزامات لازم را برای سازمانهای فعال در زنجیره تأمین مواد غذایی تعیین میکند تا ایمنی مواد غذایی تضمین شود.
این استاندارد اصول کلیدی تجزیه و تحلیل مخاطرات و نقاط کنترل بحرانی (HACCP) را با شیوههای صحیح تولید (GMP) ادغام میکند تا به کسبوکارها در شناسایی، پیشگیری و کنترل مخاطرات ایمنی مواد غذایی در تمامی مراحل فرآیند تولید مواد غذایی کمک نماید.
مزایای پیاده سازی استاندارد ایزو 22000
استاندارد ایزو 22000 برای تولیدکنندگان مواد غذایی، فرآوریکنندگان، خردهفروشان و هر سازمانی که در زنجیره تأمین مواد غذایی فعالیت دارد، بجهت تحقق اهداف زیر کاربرد دارد:
- تضمین ایمنی مواد غذایی: این استاندارد به کسبوکارها کمک میکند تا از بروز خطرات ناشی از مواد غذایی جلوگیری کرده و مصرف ایمن را تضمین کنند.
- رعایت الزامات قانونی و مقرراتی: به شرکتها کمک میکند تا مقررات ایمنی مواد غذایی را در سطح محلی و بینالمللی رعایت کنند.
- افزایش اعتماد مصرفکنندگان: ایجاد اطمینان خاطر در مشتریان در خصوص ایمنی و کیفیت محصولات غذایی که مصرف میکنند.
- بهبود کارایی عملیاتی: با استانداردسازی مدیریت ایمنی مواد غذایی، خطر آلودگی و فراخوانی محصولات کاهش مییابد.
- تسهیل تجارت بینالمللی: به کسبوکارها کمک میکند تا با رعایت استانداردهای بینالمللی ایمنی مواد غذایی، وارد بازارهای جهانی شوند.
کاهش هزینههای مرتبط با بیماریهای ناشی از غذا و فراخوانی محصولات: با شناسایی زود هنگام خطرات، شرکتها میتوانند از هزینههای بالای فراخوانی محصولات و مشکلات حقوقی جلوگیری نمایند.
ادغام با سایر استانداردها: میتوان برای ایجاد یک سیستم مدیریت جامع، آن را با استانداردهایی مانند ایزو 9001 (مدیریت کیفیت) و ایزو 14001(مدیریت زیستمحیطی) تلفیق کرد.
استاندارد ایزو 2200 برای تمامی کسبوکارهای مرتبط با مواد غذایی از جمله کشاورزان، تولیدکنندگان مواد غذایی، شرکتهای فرآورش مواد غذایی، شرکتهای بستهبندی، ارائهدهندگان خدمات حملونقل، خردهفروشان و حتی رستورانها، قابل اجرا است.
حداقلهای مورد نیاز جهت عقد قرارداد با شرکت گواهی دهنده
جهت اثبات انطباق سازمان با الزامات سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی (FSMS) حداقلهای زیر مورد نیاز است:
- پیاده سازی کامل سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
- انطباق همه فرآیندها و رویههای تدوین و اجرا شده با الزامات استاندارد
- اجرای ممیزی داخلی برای ارزیابی اثربخشی سیستم
- انجام اصلاحات لازم پس از ممیزی داخلی
با داشتن این پیشنیازها، سازمان میتواند برای دریافت گواهینامه ایزو 2200 اقدام کند.
شاخصهای کلیدی برای آمادگی جهت دریافت گواهینامه ایزو 22000
پیش از اقدام برای دریافت گواهینامه، لازم است از موارد زیر اطمینان حاصل شود:
- تکمیل تجزیه و تحلیل خطرات و ارزیابی ریسک و ارزیابی جامع: انجام تجزیه و تحلیل خطرات و نقاط کنترل بحرانی(HACCP)
- استقرار برنامههای پیشنیاز (PRPs): اجرای شیوههای صحیح تولید (GMP)، بهداشت، ضدعفونی، کنترل آفات و برنامههای آموزشی کارکنان
- بررسی عملکرد توسط مدیران ارشد سازمان: ارزیابی عملکرد FSMS و برطذف کردن هرگونه نقص
- اصلاح عدم انطباقها: برطرف شدن تمام مشکلات ایمنی مواد غذایی یا عدم انطباقهای شناساییشده در ممیزی داخلی و بازنگریهای مدیریتی
- آموزش کارکنان در مورد الزامات ایزو 22000: آشنایی تمامی اعضای سازمان با سیاستهای ایمنی مواد غذایی، کنترل خطرات و نقش خود در انطباق با استاندارد
بهترین زمان برای درخواست گواهینامه ایزو 22000
- پس از اجرای سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی (FSMS): معمولاً سازمانها 6 تا 12 ماه پس از اجرای استاندارد ایزو2200 برای دریافت گواهینامه اقدام میکنند تا زمان کافی برای آزمایش و بهبود فرآیندها داشته باشند.
- پیش از ورود به بازارهای جدید: اگر قصد صادرات محصولات غذایی یا ورود به بازارهای جدید را دارید، گواهینامه ایزو 22000 تضمین میکند که کسبوکار شما با استانداردهای بینالمللی ایمنی مواد غذایی مطابقت دارد.
- برای رعایت الزامات قانونی: اگر قوانین ملی یا بینالمللی ایمنی مواد غذایی نیاز به ارائه گواهینامه را الزام میکنند، لازم است به محض اطمینان از انطباق، اقدام کنید.
- پس از رفع خطرات ایمنی مواد غذایی: اگر شرکت شما قبلاً با مشکلات ایمنی مواد غذایی مواجه شده است، دریافت این گواهینامه به بازسازی اعتماد مشتریان و اطمینان از ایمنی آینده کمک میکند.
- زمانی که مشتریان درخواست گواهینامه دارند: بسیاری از خردهفروشان، تأمینکنندگان و توزیعکنندگان مواد غذایی پیش از همکاری، ارائه گواهینامه ایزو 22000 را الزامی میدانند.
آشنایی اجمالی با الزامات استاندارد ایزو 22000
استاندارد ایزو 22000 برای شناسایی، پیشگیری و مدیریت خطرات ایمنی مواد غذایی از طریق یک رویکرد ساختاریافته طراحی شده است. این استاندارد شامل عناصر کلیدی زیر است:
- ارتباطات تعاملی
تضمین ارتباط شفاف و مؤثر در تمامی سطوح زنجیره تأمین مواد غذایی برای جلوگیری از خطرات ایمنی مواد غذایی. - مدیریت سیستم
ایجاد یک سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی (FSMS) کارآمد از طریق ادغام ایمنی مواد غذایی با فرآیندهای کلی کسبوکار. - برنامههای پیشنیاز (PRPs)
شامل بهداشت، ضدعفونی، کنترل آفات، آموزش کارکنان و برنامههای نگهداری برای ایجاد یک محیط امن در تولید مواد غذایی. - تجزیه و تحلیل خطرات و نقاط کنترل بحرانی (HACCP)
شناسایی و کنترل خطرات زیستی، شیمیایی و فیزیکی در نقاط کنترل بحرانی (CCP) در فرآیند تولید مواد غذایی. - بهبود مستمر و مدیریت ریسک
ارتقای مداوم ایمنی مواد غذایی از طریق پایش، اندازهگیری، ممیزی و اقدامات اصلاحی جهت افزایش عملکرد ایمنی مواد غذایی.
استاندارد ایزو 22000 در مقایسه با سایر استانداردهای ایمنی مواد غذایی:
استاندارد | حوزه تمرکز | صنعت | عناصر کلیدی |
ایزو 22000 | مدیریت ایمنی مواد غذایی | تمام صنایع مرتبط با مواد غذایی | FSMS, PRPs, HACCP
مدیریت ریسک |
HACCP | نقاط کنترل بحرانی | تولید و فرآورش غذا | تحلیل خطرات و اقدامات کنترلی |
FSSC 22000 | گواهی ایمنی مواد غذایی | تولید کنندگان بزرگ مواد غذایی | ایزو 22000+ سایر الزامات مرتبط با صنعت |
ایزو 9001 | مدیریت عمومی کیفیت | تمام صنایع | رضایت مشتری، بهبود فرایندی |